Von Timo Schmitz
Ennem Likutei Etzot stont jeschriewen daut maun sikj vonnem Rot vonne eefache Bevelkjarunk distanzieren saul, wiel de Meaheit vonne Rotschläaj schlecht sennen. Et es richtich daut bloos wiels een Meaheit waut saajcht daut nich bedeet daut see Rajcht haben, oba aulenthalwen es et uk falsch to saajen, daut de Meaheit nich goote Rotschläaj jäawen kjennt. Daut moakt et to eefach! Ieschtens: aule Menschen haben eene goote Natua (basic goodness), oba et jäwt vilä Uasoken toowaut de Menschen oft nich goot haundlen. Daut meent: een goote Natua bediet nich daut maun uk aule Tied goot haundlet. Daut jefinen wie enne Bibel von Aunfank aun. Adam un Eva äten von däm Aupel, Kain brinjt sien Brooda Abel om, de Menschen fangen aun met Jewäaren to feiten, etc. – Tweedens: Aule Menschen sent Sinda, kjeen Mensch es volkommen. Daut bediet daut bloos Gott vollkommen es. Hee auleen es een vollkommen Wäsent.
Op disa Ied läwd dee Mensch nich ennem Natuatoostaunt, oba en eena Zivilisation. Waut es Natua? Et jäwt do twee Definitionen. Ieschtens: Natua es daut Selbst-so (ziran), tweedens: Natua es daut waut es, onen daut de Mensch waut biekjnept haft. Toom ieschten kaun maun saajen, daut et een Unjascheet tweschen daut être dans la nature (Natuawäsent) un daut être dans la société (Jesellschaftswäsent) jäwt. De Natua es auladinsj de Mensch aun sikj (un uk aule andere Wäsens aun sikj), daut Individuum, siene Natua es de ieenjentliche Natua, oba hee haft aun een Jesellschaftsläwen deel. Toom tweeden jäwt et een Vehältnis tweschen däm System un däa Omwelt.
Un wiel aule Menschen veschieden sent, kaun maun nich wäajen een menschliche Eenheit sproaken. Et jäwt veschiedene Meenunken, Religionen, Stautssysteme, etc. – De Mensch kaun nich aules weten, hee bruakt aundra Menschen, dee am halpen. Aulso bruaken wie een Pluralismus un daut meent, een Mensch auleen kaun de Woaheit nich finjen. Wäajen däm, moaken wie uk Fäla, wiels wie nich de gaunse Woaheit un soo nich vollkommen haundlen kjennen.
Soo kjennen wie nich saajen daut een Mensch enne Hal kjemt, bloos wiel hee jesindjet haft. Wie aule sent Sinder un nur derch onse Sinden kjennen wie waussen. Aulso wellen wie erlichtet, een Buddha, sennen. Een Buddha es nich Gott, wiel bloos Gott es Gott un es existiert kjeen tweede Gott; een Buddha es een erlichteter Mensch, dän aundra Menschen halpen well, daut see uk äa Jlekj finjen. Daut meent oba uk daut wie nich mea lieden. Un woo lieden wie nich mea? Indäm wie vejäwen un aundra om Vejäwunk fruachen.
Ve’effentlicht am 18. April 2022
Timo Schmitz 